Λίστα βιβλίων 2008

Eίναι αλήθεια ότι αυτή τη φορά άργησα πολύ. Εχει περάσει ενάμιση μήνας από την έναρξη του νέου χρόνου και ακόμα η λίστα των βιβλίων του 2008 δεν έχει αναρτηθεί.
Πού να με αφήσει όμως η αθλητική επικαιρότητα να ασχοληθώ με τα βιβλία; Μόνο που η αθλητική επικαιρότητα έχει φτάσει σε ένα σημείο που ανακυκλώνει τα ίδια και τα ίδια προβλήματα που την απασχολούν (και την ταλαιπωρούν) εδώ και τόσα χρόνια. Οπότε δεν έγινε και τίποτα να κάνω μια παρένθεση (δυστυχώς παρένθεση ...κατάντησε, γιατί το blog γι΄ αλλού ξεκίνησε κι αλλού η ...ζωή το πάει...) και να ασχοληθώ με κάτι που αγαπώ πολύ αλλά που τη χρονιά που πέρασε το άφησα σε δεύτερη μοίρα. Το είχα γράψει κατά τη διάρκεια της περυσινής σεζόν: To blogging με ...κατέστρεψε. Το 2008 διάβασα λιγότερα βιβλία από το 2007. "Κάθε πέρσι και καλύτερα, ή κάθε φέτος και χειρότερα" που λένε. Μου έκλεψε χρόνο από το διάβασμα, αλλά τελικά το "έσωσα" (όσο μπορούσα να το σώσω) το καλοκαίρι. Από μια πλευρά, όμως, το γεγονός αυτό είχε και τα καλά του. Ο λιγότερος χρόνος που αφιέρωσα στο διάβασμα με έκανε αρκετά επιλεκτική. Διάβασα αρκετές ...μπαρούφες ανάμεσα στα διαμαντάκια πρόπερσι, αλλά πέρσι δεν έγινε το ίδιο. Και μόνο το γεγονός ότι δεν μπόρεσα να βρω το βιβλίο που θα βγάλω στον τάκο ως τη "μεγάλη απογοήτευση" όπως έκανα πέρσι, κάτι λέει.

Λοιπόν, επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, ιδού η λίστα (όχι του Σίντλερ) των βιβλίων που διάβασα μέσα στο 2008.

 1) Η αληθινή ιστορία της συμμορίας Κέλι – Πίτερ Κάρεϊ

 2) Η μεταμόρφωση – Φραντς Κάφκα

 3) Ο δρόμος – Κόρμακ ΜακΚάρθυ

 4) Ματοβαμμένος μεσημβρινός – Κόρμακ Μακάρθυ

 5) Βίλα Κομπρέ – Αλέξης Σταμάτης

 6) Ορυξ και Κρέικ – Μάργκαρετ Ατγουντ

 7) Του φιδιού το γάλα – Γιάννης Ξανθούλης

 8) Η μεγάλη χίμαιρα – Μ. Καραγάτσης

 9) Η αρχή και το τέλος – Ναγκίμπ Μαχφούζ

10) Οσο υπάρχει αλκοόλ, υπάρχει ελπίδα – Δημήτρης Μαμαλούκας

11) Εγχειρίδιο βλακείας – Διονύσης Χαριτόπουλος

12) Ως εκ θαύματος – Κωνσταντίνος Τζούμας

13) Ο κύριος Επισκοπάκης – Ανδρέας Μήτσου

14) H είσοδος στον πόλεμο – Ιταλο Καλβίνο

15) Το μάθημα του δασκάλου – Χένρι Τζέιμς

16) Περί φωτίσεως – Ζοσέ Σαραμάγκου

17) Οι ακρωτηριασμένοι – Μπερνάρ Κομάν

18) Επιστροφή από τη λήθη – Λεωνίδας Χατζηνικολάου

19) Η Αγία των Ιλίγγων – Πιέρο Μελντίνι

20) Πέδρο Πάραμο – Χουάν Ρούλφο

21) Ο Λαβύρινθος – Κέιτ Μος

22) Τα μυστήρια της Ιερουσαλήμ – Μάρεκ Αλτερ

23) Το ελιξήριο της αθανασίας – Λεωνίδας Χατζηνικολάου

24) Η κρύπτη – Ρομαίν Σαρντού

25) Ο θαυματουργός ψίθυρος του Ερμή – Λεωνίδας Χατζηνικολάου

26) O μεγάλος θάνατος του Βοτανικού – Δημήτρης Μαμαλούκας

27) Η απαγωγή του εκδότη – Δημήτρης Μαμαλούκας

28) Ω του θαύματος – Νίκος Κουνενής

29) Ο ψεύτης παππούς – Αλκη Ζέη

30) Η μοναξιά της ασφάλτου – Δημήτρης Μαμαλούκας

31) Ο τάφος του Αχιλλέα – Τομ Χάρπερ

Αυτή τη χρονιά, λοιπόν, χωρίς καν να το επιδιώξω, υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσα σε ξένους και Ελληνες συγγραφείς. Απουσιάζει όμως δραματικά η κλασική λογοτεχνία που πίστευα πως αν λείψει, θα μου λείψει. Ωστόσο, δεν μπορώ να πω ότι έπαθα κάτι.

Και βέβαια όπως και πέρσι, θα αναφέρω το Top-10 μου (και κάτι παραπάνω...). Εξαιρώντας μόνο το έτσι κι αλλιώς ΕΚΤΟΣ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΜΟΥ βιβλίο του Κάφκα "Η μεταμόρφωση" που είναι ένα κορυφαίο έργο, αλλά δεν είναι πρώτη ανάγνωση (είναι το μόνο παλιό βιβλίο που ξαναδιάβασα κι αυτό γιατί το είχα δανείσει, δεν μου το επέστρεψαν ποτέ και το ξανα-αγόρασα στο περσινό Παζάρι του βιβλίου και το ξαναχάρηκα - ατυχής λέξη για ένα βιβλίο που σε συγκλονίζει κυριολεκτικά, αλλά η χαρά είναι μάλλον το μοναδικό συναίσθημα που δεν μπορείς να νοιώσεις από την συγκεκριμένη ανάγνωση).

Τα δέκα βιβλία που ξεχώρισα είναι:

1) Πέδρο Πάραμο: Ενα συγκλονιστικό βιβλίο. Είναι μια πραγματική κατάβαση στον Αδη. Ενα παρατεταμένο χορικό, μια ελεγεία της ιστορίας του Μεξικού. Το ταξίδι του Χουάν Πρεσιάδο στο χωριό της μητέρας του που καταλήγει στην αφήγηση της ιστορίας της πόλης Κομάλα και των περιπετειών του πατέρα του, Πέδρο Πάραμο, μέσα από τα στόματα των νεκρών. Το μοναδικό διήγημα του συγγραφέα Χουάν Ρούλφο που ίσως γιατί δεν κατάφερε ίσως γιατί δεν τόλμησε να πλησιάσει το μοναδικό αριστούργημά του, δεν άφησε άλλο έργο. Tip: Aν το διαβάσετε, διαβάστε ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ τον πρόλογο και τα σχόλια που αφορούν το βιβλίο αλλά απαραιτήτως ΑΦΟΥ θα έχετε πρώτα διαβάσει το βιβλίο.

2) Ο δρόμος: Για τον "Δρόμο" του ΜακΚάρθυ έχω αφιερώσει ένα ολόκληρο ποστ. Δεν πίστευα ότι θα διαβάσω καλύτερο βιβλίο μέσα στη χρονιά, αλλά μετά ήρθε το "Πέδρο Πάραμο". Αφηγείται την πορεία ενός πατέρα και ενός γιου σε μια χώρα κατεστραμμένη από μια πυρηνική καταστροφή και την προσπάθειά τους να φτάσουν στη θάλασσα που γι΄ αυτούς συμβολίζει την ελπίδα.

3) Ορυξ και Κρέικ: Ενα ακόμα βιβλίο που αναφέρεται στο τέλος του κόσμου, λιγότερο λυρικό από τον "Δρόμο", αλλά συναρπαστικό για τους λάτρεις της επιστημονική φαντασίας. Και περιέχει μεγάλη ποσότητα και από τα δύο. Και επιστήμη και φαντασία. Ο Τζίμι ο Χιονάνθρωπος θυμάται και αφηγείται πώς ήταν ο κόσμος πριν καταστραφεί και ψάχνοντας τις απαντήσεις στα ερωτήματά του συνειδητοποιεί (και συνειδητοποιούμε) ότι αυτές είναι ήδη γνωστές.

4) Η μεγάλη χίμαιρα: Αγαπημένος Καραγάτσης, αγαπημένο θέμα για μένα ο,τιδήποτε έχει έστω και μία νύξη σχετική με ναυτικούς (κι αυτό έχει πολύ παραπάνω). Η ιστορία της Γαλλίδας Μαρίνας που ερωτεύεται έναν Ελληνα ναυτικό και τον ακολουθεί στο πατρικό του στη Σύρα μπορεί σε κάποιους να φανεί αδύναμη, μελό, ακόμα και αφελής, αλλά το ψυχογράφημα που επιχειρεί ο συγγραφέας είναι μαεστρικό, η δε γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι αξεπέραστη (και μόνο γι΄ αυτήν θα ήθελα να το διαβάσω και να το ξαναδιαβάσω).

5) Η αρχή και το τέλος: Αν και το βιβλίο του Μαχφούζ ακολούθησε χρονικά, επιβεβαίωσε με τον καλύτερο τρόπο την ορθότητα της επιλογής μου να χαρακτηρίσω πέρσι το "Μέγαρο Γιακουμπιάν" ως τη μεγαλύτερη απογοήτευση από όλα τα βιβλία που διάβασα το 2007. Τόπος η Αίγυπτος και η απεικόνιση της αιγυπτιακής κοινωνίας του 1935 μέσα από τα προβλήματα και τα μάτια των μελών μιας οικογένειας που καλείται να τα βγάλει πέρα μετά το θάνατο του πατέρα.

6) Οι ακρωτηριασμένοι: Ενα "σκληρό" βιβλίο με γενναίες δόσεις σαρκασμού με αφηγητή έναν "άνθρωπο - κορμό" (χωρίς χέρια και πόδια) που καλείται μαζί με κάποιους άλλους να αποδείξει τη λειτουργικότητα ενός προγράμματος. Στη διάρκεια αυτών των δύο - τριών ημερών της εκδήλωσης περνάει από τη μελαγχολία στο χιούμορ από τον σαρκασμό στην τρυφερότητα αναλύοντας σκέψεις δικές του και ενέργειες των άλλων, δίνοντας μια πραγματική γροθιά στο στομάχι.

7) Η μοναξιά της ασφάλτου: Το νέο βιβλίο του Δημήτρη Μαμαλούκα για το οποίο επίσης έχω αναφερθεί σε ιδιαίτερο ποστ είναι "μια ταινία που διαβάζεται". Ενα βιβλίο interactive με εικόνες, ήχους, μυρωδιές και αναμνήσεις μιας πόλης οικείας για τους κατοίκους της ελληνικής πρωτεύουσας που κυριαρχεί στις ζωές των ηρώων, οι οποίοι "σκορπίζουν" τις ζωές τους στην άσφαλτο, προσπαθώντας να ξορκίσουν με τον τρόπο αυτό την προσωπική τους μοναξιά.

8) Η επιστροφή από τη λήθη: Ενα βυζαντινό χειρόγραφο, μια μυστική κρύπτη και ένα ταξίδι από την έρημο του Σινά μέχρι την Πόλη και την Αγιά Σοφιά και από εκεί στα νησιά του Αιγαίου σε ένα βιβλίο που θα έκανε τον Νταν Μπράουν αν το είχε διαβάσει να βελτιώσει πολύ τον "Κώδικα Ντα Βίντσι" πριν τον παραδώσει στον εκδότη του.

9) Ως εκ θαύματος: Λατρεμένος και ιδιόρρυθμος Κωνσταντίνος Τζούμας στο ξετύλιγμα των αναμνήσεών του από τα παιδικά χρόνια μέχρι σήμερα στο πρώτο από τα τρία βιβλία της τριλογίας που έχει προαναγγείλει, αποτελούμενο από πολλές μικρές σκηνές κινηματογραφικές, ανεξάρτητες μεταξύ τους. Περισσότερα στο ποστ του Γιάννη Καφάτου που εκτός του ότι έχει και 2 βίντεο με τον συγγραφέα να διαβάζει σελίδες από το βιβλίο του, έχει δώσει σε σχόλιο του ποστ του τον πιο εύστοχο χαρακτηρισμό που έχω διαβάσει ποτέ για τον Κωνσταντίνο Τζούμα: "Πάντα έχει κάτι να πει και μ’ αρέσει αυτός ο σνομπισμός που αποπνέει. Είναι τόσο έμφυτός του, που σχεδόν ποτέ δε μπορείς να τον ψέξεις!".

10) Η αληθινή ιστορία της συμμορίας Κέλι: Η ιστορία ενός βασανισμένου ανθρώπου που οδηγείται τελικά στην αυτοκαταστροφή. Τόπος η Αυστραλία την εποχή που ήταν αποικία της βρετανικής αυτοκρατορίας. Ενα large μυθιστόρημα, όχι σε μέγεθος αλλά σε συναισθήματα, αχανές σαν την Ηπειρο πάνω στην οποία κινείται, που τα έχει όλα! Οι σελίδες φεύγουν νερό και σου αφήνουν μια γεύση γλυκόπικρη, για όσα έχουν περάσει κάποιοι άνθρωποι σε προηγούμενα δύσκολα χρόνια, με μόνο τους όπλο την ελπίδα για καλύτερες μέρες που όμως δεν έρχονταν πάντα.

***

Και μετά το Top-10 ένα ...bonus track με πέντε ακόμα βιβλία που αξίζουν ιδιαίτερης μνείας.

1) Η απαγωγή του εκδότη: Aγαπημένος πια Μαμαλούκας που διάβασα όλα τα βιβλία του μέσα στο 2008 (Δημήτρη, ξεκίνα γρήγορα για το επόμενο) σε ένα γρήγορο αστυνομικό μυθιστόρημα με πολλή δράση και απίστευτες ανατροπές, που πραγματεύεται μια ιστορία εκδίκησης ενός επιτυχημένου ωρολογοποιού που είδε την καριέρα του να καταστρέφεται από το καπρίτσιο μιας πλούσιας και κακομαθημένης κληρονόμου.

2)Το μάθημα του δασκάλου: Μπορεί ένας δημιουργός να αφεθεί ελεύθερα στον έρωτα, ή κάτι τέτοιο μπορεί να του στοιχίσει την έμπνευσή του; Αυτοαναφορικός Χένρι Τζέιμς σε ένα μικρό σε μέγεθος βιβλίο που όμως εξετάζει λεπτομερέστατα, ανθρώπινα αλλά και σαρκαστικά, την σχέση ζωής και τέχνης.

3) Βίλα Κομπρέ: Ο θάνατος του πατέρα του αναγκάζει τον Θάνο να επιστρέψει στο χωριό του και από εκεί να ξεκινήσει την αναζήτηση του εαυτού του και των πραγματικών του "θέλω" μέσα από μια σειρά τυχαίες αποκαλύψεις και συμπτώσεις. Ενα βιβλίο αριστοτεχνικά γραμμένο από τον Αλέξη Σταμάτη.

4) Ο μεγάλος θάνατος του Βοτανικού: Μαμαλούκας και πάλι σε ένα επίσης αστυνομικό μυθιστόρημα που θα μπορούσε κάλλιστα να σκηνοθετηθεί για τον κινηματογράφο από τον Ταραντίνο. Μια πολύ καλά σχεδιασμένη ληστεία με πολύ αίμα από έναν μετρ των ανατροπών που διατηρεί την αγωνία σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα και επιφυλάσσει ένα απροσδόκητο τέλος.

5) Ω του θαύματος: Ενα πολύ "βολικό" θαύμα που βγάζει από την κρίση την Μονοπιστική Εκκλησία της Αβασκανίας και αναγορεύει τον Οσιο Πρόκλο με τον μόνιμο πριαπισμό σε σημείο αναφοράς των πιστών σε ένα σατιρικό μυθιστόρημα που πραγματικά απολαμβάνεις να διαβάζεις.

***

Και extra για το τέλος μια συναισθηματική αναφορά στο βιβλίο (ουσιαστικά τρία αφηγήματα) του λατρεμένου Ιταλο Καλβίνο "Η είσοδος στον πόλεμο". Ενα βιβλίο που κινείται ανάμεσα στην αυτοβιογραφία και την φαντασία με τον ίδιο τον Καλβίνο, έφηβο, να "μαθαίνει" τι θα πει πόλεμος στη φασιστική Ιταλία, την ίδια εποχή που μαθαίνει τι θα πει ζωή, είτε παρακολουθώντας τους πρόσφυγες που προκάλεσε ο πόλεμος, είτε ως μάρτυρας ενός "πλιάτσικου" σε κατακτημένες περιοχές, είτε υπηρετώντας ο ίδιος στην αεράμυνα του σχολείου του. Σε μια εκπληκτική μετάφραση του Ανταίου Χρυσοστομίδη που δικαιολογημένα βραβεύτηκε γι΄ αυτήν από το ιταλικό υπουργείο Εξωτερικών.