Πάμε Μουντιάλ;

Στο αεροπλάνο για ΗΠΑ. Χατζίδης, Νιόμπλιας,
Ατματζίδης, Καραταϊδης, Κολιτσιδάκης,
Μητρόπουλος (προφίλ), Καραγιάννης,
Τσαλουχίδης, Αλεξανδρής, Αλεξίου,
Κωφίδης (προφίλ, αφάνα).

Πάμε Μουντιάλ; Δεν ξέρω αν θα πάμε, αλλά σήμερα σίγουρα θα γίνει μια προσπάθεια να φτάσουμε πιο κοντά στην Νότια Αφρική. Αν τα πάμε καλά με την Ελβετία απόψε στη Βασιλεία (γιατί λογικά η Μολδαβία δεν είναι πρόβλημα) θα έχουμε κάνει το πιο μεγάλο βήμα.
Αν όχι, έτσι δηλαδή και μπλέξουμε στα μπαράζ, αρχίζουν να δυσκολεύουν τα πράγματα.

Κι επειδή μέχρι το βράδυ έχουμε καιρό, λέω να θυμηθούμε τι έγινε 15 χρόνια πριν, στην πρώτη και μοναδική φορά μέχρι τώρα που έχουμε καταφέρει να πάμε σε τελικούς αγώνες Μουντιάλ. Οχι ότι καταφέραμε και τίποτα δηλαδή. Ούτε το γκολ της τιμής δεν βάλαμε! Δύο τεσσάρες, μία από την Αργεντινή και άλλη μία από τη Βουλγαρία και μια ήττα με το ...τιμητικό 2-0 από τη Νιγηρία ήταν όλη η συγκομιδή μας και γι΄ αυτό βγήκε μετά και το γνωστό αστείο, που πρωτοείπε ο Χάρυ Κλυνν:

"Mε τι σύστημα έπαιξε η Εθνική Ελλάδας στο Μουντιάλ των ΗΠΑ; Με σύστημα 4-4-2".

Ενα αστείο, δυο σκηνές κι ένα παρατράγουδο είναι ό,τι ...μαζέψαμε από το Μουντιάλ του 1994. Η μία σκηνή είναι αυτή του Ντιέγκο Μαραντόνα να τρέχει προς την κάμερα μετά το γκολ που μας έβαλε. Αυτή η τόσο γνώριμη σκηνή που έχετε δει οι περισσότεροι φαντάζομαι με τον Μαραντόνα να σκοράρει και να τρέχει να πανηγυρίσει μπροστά στην κάμερα, η οποία του κάνει γκρο πλαν είναι μετά από το γκολ που αρπάξαμε στο Μουντιάλ των ΗΠΑ. Κοινώς, γράψαμε ιστορία.




Η δεύτερη σκηνή, που μας αφορούσε μόνο έμμεσα, είναι αυτή του Ρασίντ Γεκινί να βάζει γκολ με την Εθνική Νιγηρίας (όχι εναντίον μας) και να μπαίνει με τη μπάλα στα δίχτυα. Τον είδαν και φτιάχτηκαν χιλιάδες γαύροι. Βλέπεις είχε πάρει μεταγραφή λίγο πριν το Μουντιάλ για τον ακατονόμαστο και όλοι είχαν αγωνία να δουν τι παίκτης ήταν. Μπορεί να έφαγε τα δίχτυα ο Γεκινί, αλλά από τον γαύρο πέρασε και δεν ακούμπησε, αφού έπαιξε σε 4 μόλις παιχνίδια! Αλλο θέμα όμως αυτό.

Α ναι, πριν αναφερθώ στο παρατράγουδο να σας πω και ένα παρασκήνιο, όπως το είχα διαβάσει τότε στις εφημερίδες. Γιατί μη νομίζεις... Από τότε μαρτυρούσαν τα ...παλιόπαιδα, δεν είναι μόνο τωρινή μόδα ο Αρτέμης Μάτσας στα αποδυτήρια. Εχει να κάνει με την προετοιμασία των παικτών από τον Αλκέτα Παναγούλια για το πώς θα αντιμετωπίσουν την Αργεντινή (σε γενικές γραμμές, το νόημα να βγει, γιατί δεν το θυμάμαι αυτολεξεί).

Λέει λοιπόν ο Παναγούλιας στον Τσαλουχίδη: "Eσύ θα μαρκάρεις τον Μαραντόνα". "Και τον Κανίγια ποιος θα τον μαρκάρει;", τον ρωτάει ο Κολιτσιδάκης. Κολλάει λίγο ο Αλκέτας, γυρίζει τον κοιτάει... "Εσύ θα μαρκάρεις τον Κανίγια", του απαντάει. Το ξανασκέφτεται λίγο και λέει:''΄Η μάλλον όχι, εσύ θα μαρκάρεις τον Μαραντόνα και ο Τσαλουχίδης θα μαρκάρει τον Κανίγια". Παύση ξανά και μετά από λίγο ο μέγας Αλκέτας το διαπράττει: "Τρίχες! Ρε παιδιά, μπείτε μέσα, παίξτε τη μπαλίτσα σας, όπως ξέρετε και μην ανησυχείτε για τίποτα".

Και κάπως έτσι, βόλτα στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα, πήγε η Εθνική στο Μουντιάλ των ΗΠΑ. Με τυμπανοκρουσίες, χαρές και πανηγύρια, με εκδηλώσεις και χορηγούς, με μασκότ, με νέες εμφανίσεις και με τις ευχές όλου του ελληνικού λαού μαζί της. Με τα περιβόητα "τσάρτερ της χαράς" (από εκεί βγήκε η συγκεκριμένη φράση που χρησιμοποιείται πια σε κάθε ευκαιρία...) με τα οποία πήγε στην Αμερική κάθε καρυδιάς καρύδι. Τι υπουργοί, τι βουλευτές με τις κυρίες και τα τέκνα τους, τι δημοσιογράφοι, όχι μόνο του αθλητικού ρεπορτάζ, αλλά όλων των ειδών, τι βλαχοπρόεδροι των τοπικών ποδοσφαιρικών ενώσεων κάθε νομού, γιατί όσο νάναι πρώτη φορά πέτυχε η Εθνική τέτοιο κατόρθωμα, εδώ τώρα θα βρούμε να κάνουμε οικονομία; Μιλάμε τώρα ότι στην Αμερική για 15 μέρες (γιατί βλέπεις πατώσαμε και γυρίσαμε πίσω νωρίς...) αναστέναξαν από το shoping όλα τα πολυκαταστήματα Νέας Υόρκης, Βοστώνης και Σικάγου.

Δεν έλειψαν, βέβαια και κάποιες μουρμούρες για τις επιλογές του Αλκέτα που σαν άλλος Ρεχάγκελ, προτίμησε να πάρει μαζί του τους παίκτες που τον είχαν φτάσει μέχρι τα τελικά κι ας ήταν αρκετοί από αυτούς ήδη μεγάλοι σε ηλικία. Ισως επειδή ένοιωσε πως οφείλει να τους ανταμείψει για την μεγάλη τους προσπάθεια που οδήγησε στην πρόκριση, ίσως επειδή σκέφτηκε ότι "μια φορά μας έτυχε, ας πάνε τουλάχιστον να χαρούν την εμπειρία, κι αν ξανατύχει πάνε και οι νεότεροι", ίσως πάλι γιατί θεώρησε πως είναι που είναι πρωτάρηδες, ας πάνε τουλάχιστον οι πιο έμπειροι από τους άπειρους. Ισως και για τα τρία μαζί.

Ο Αλκέτας, ως Ελληνοαμερικάνος είχε το γενικό πρόσταγμα. Ολοι τον εμπιστεύονταν τυφλά. Γι΄ αυτόν δεν ήταν άγνωστη γη η Αμερική, άρα τι πιο λογικό από το είναι αυτός που θα διευθετήσει τα πάντα. Και εκεί, από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι ομογενείς. Οι άνθρωποι που είχαν κυριολεκτικά ξετρελαθεί για την μεγάλη επιτυχία της Εθνικής και την περίμεναν πώς και πώς για να την αγκαλιάσουν και να της συμπαρασταθούν στην προσπάθειά της. Οι άνθρωποι που άθελά τους χρησιμοποιήθηκαν από κάποιους επιτήδειους. Από αυτούς που σκέφτηκαν πως αυτή ήταν η κατάλληλη ευκαιρία να βγάλουν χρήματα στο όνομα της Εθνικής, διοργανώνοντας εκδηλώσεις για να γνωρίσουν οι ομογενείς από κοντά τους διεθνείς και να μην περιμένουν απλώς να τους δουν μέσα στο γήπεδο.

Εκδήλωση για την πρόκριση στο USA '94.
Διακρίνονται μεταξύ άλλων:
Kοντομηνάς (40 κιλά ελαφρύτερος), Παναγούλιας,
Μίμης Παπαϊωάννου, Κώστας Τριβέλλας (πρόεδρος ΕΠΟ)
Γιώργος Λιάνης (υφυπουργός Αθλητισμού) και οι παίκτες:
Αποστολάκης, (λίγο από Κολιτσιδάκη, Μητρόπουλο)
Τσιαντάκης, Μαραγκός, Τσαλουχίδης και Ιωαννίδης
(αυτός ο φουκαράς δεν πήγε τελικά Μουντιάλ..).

Κι από εδώ ξεκινούν τα παρατράγουδα. Γιατί μπορεί ο Αλκέτας να είχε το ...know how αλλά όπως και να το κάνουμε, προπονητής της ομάδας ήταν. Δεν ήταν δυνατόν να ασχοληθεί με την οργάνωση του ταξιδιού της Εθνικής και με τις εκδηλώσεις στις οποίες οφείλει να παραστεί. Αυτά τα οργάνωσαν οι μανατζαρέοι. Ενας Σκλαβούνος αν θυμάμαι καλά το όνομά του και κάποιοι άλλοι. Και εγένετο η "Ελλάς ΄94" που θα αναλάμβανε τις εκδηλώσεις για λογαριασμό της Εθνικής με πρόεδρο έναν Ελληνοκύπριο, σημαίνον στέλεχος της Ομογένειας, τον Φίλιπ Κρίστοφερ.

Η Εθνική θα έπρεπε να λάβει μέρος σε τρεις τουλάχιστον μεγάλες εκδηλώσεις στις 3 μεγάλες πόλεις που θα έδινε τους αγώνες της (Νέα Υόρκη, Σικάγο, Βοστώνη) για τις οποίες οι Ελληνες ομογενείς που ήθελαν να δουν από κοντά τους ποδοσφαιριστές θα πλήρωναν ένα χρηματικό ποσό. Μεγάλο - μικρό θα σας γελάσω. Λεπτομέρειες δεν θυμάμαι. Εκείνο που θυμάμαι ήταν η μεγάλη μανούρα με τον Μανωλά. Ο Στέλιος που έτσι κι αλλιώς έχει φήμη "τζόρα" άρχισε να εκνευρίζεται που η Εθνική τριγύριζε από το ένα μέρος στο άλλο σαν περιοδεύων θίασος και ένα βράδυ λέει στον Παναγούλια: "Εγώ δεν έρχομαι, σ΄ αυτά τα πανηγύρια, εδώ ήρθα να παίξω μπάλα, όχι για να κάνω κονσομασιόν!". Ο Αλκέτας τρελάθηκε! Ηξερε πως οι εκδηλώσεις έπρεπε να γίνουν, υπήρχαν υπογεγραμμένα συμβόλαια. Λογοφέρανε άσχημα, προς στιγμήν ο Αλκέτας σκέφτηκε να τον διώξει πίσω στην Ελλάδα, ζήτησε τη γνώμη των διεθνών, αυτοί του είπαν ότι ο Στέλιος πρέπει να μείνει και έτσι έγινε. Ομως, το γυαλί είχε ραγίσει. Ενα δημοσίευμα στον "Ελεύθερο Τύπο" που έγραφε πως οι "Ελληνες διεθνείς πήγαν στις ΗΠΑ για μια ...χούφτα δολάρια" που το μετέφερε στον Μανωλά η γυναίκα του, Κατερίνα, τον έκανε έξαλλο. Ετσι, σε μια άλλη εκδήλωση που ο Φίλιπ Κρίστοφερ έβγαλε να δώσει ως δώρο σε κάθε έναν από τους διεθνείς μία επιταγή ενός εκατομμυρίου δραχμών, όταν ήρθε η σειρά του Μανωλά, δεν την πήρε. Την έδωσε πίσω στον Κρίστοφερ κι όταν αυτός πήγε να την βάλει στην τσέπη του, του λέει ο Στέλιος: "Σε καλή μεριά!". Εξαλλος και πάλι ο Αλκέτας με το νέο επεισόδιο που εξέθεσε την Εθνική, λέει στον Μανωλά: "Φύγε αμέσως από εδώ, παλιόπαιδο!" Νευριασμένος και ο Μανωλάς, μετά από την εκδήλωση μαζεύει τους διεθνείς σε μια αίθουσα, καλεί και τους δημοσιογράφους και τους εξηγεί πως τον προσβάλλει ένα δημοσίευμα που του μετέφερε η γυναίκα του από την Αθήνα και πως τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Και βάζει και τους υπόλοιπους διεθνείς να εξηγήσουν τι ακριβώς συμβαίνει και πως αυτές οι εκδηλώσεις είχαν διοργανωθεί εν αγνοία τους. Στο μεταξύ, ψάχνει ο Αλκέτας τους παίκτες, δεν τους βρίσκει και όταν μαθαίνει πως βρίσκονται σε μια αίθουσα με τους εκπροσώπους του Τύπου και συζητούν, φτάνει ένα βήμα από το ...εγκεφαλικό!

"Με ποιο δικαίωμα", λέει στον Μανωλά μαζεύεις εσύ την Εθνική και τον Τύπο χωρίς να γνωρίζω, εγώ ο προπονητής σας, το παραμικρό;". "Δεν θα κάτσω εγώ να με συκοφαντούν στην Ελλάδα επειδή κάποιοι θέλουν να μας μετατρέψουν σε περιοδεύοντα θίασο", απαντάει ο Μανωλάς και έχουμε πάλι νέο χαμό.

Υπό αυτές τις συνθήκες όπως αντιλαμβάνεται κανείς μόνο μπάλα δεν μπορούσε να παίξει η Εθνική. Οχι ότι και να έπαιζε θα γινόταν κάτι διαφορετικό, αφού όπως φάνηκε πήγε απροετοίμαστη αγωνιστικά και ψυχολογικά για έναν τέτοιο θεσμό και όχι μόνο αυτό, αλλά αναλώθηκε σε εξωαγωνιστικά θέματα.

"Οι εκδηλώσεις που πήραμε μέρος μας στοίχισαν την αυτοσυγκέντρωσή μας" θα πει λίγο αργότερα ο Δημήτρης Σαραβάκος (που έπαιξε μόνο στον αγώνα κόντρα στην Αργεντινή), αναφερόμενος στο Βατερλό του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος.

Τα επεισόδια που βέβαια μεταφέρθηκαν σε ολόκληρη την ελληνική κοινότητα στις τρεις μεγάλες πόλεις κλόνισαν τους ομογενείς, ήρθαν και οι εμφανίσεις της Εθνικής για να τους δώσουν το τελειωτικό χτύπημα. Δεν θα περίμενε βέβαια κανείς η Εθνική ομάδα να κατακτήσει το Μουντιάλ, αλλά οι Ελληνες της Αμερικής είχαν σίγουρα (και δικαιολογημένα...) την απαίτηση να την δουν να παίξει τουλάχιστον αξιοπρεπώς. Η Εθνική έφυγε από την Αμερική παίρνοντας μαζί τις τεσσάρες της και οι ομογενείς έμειναν με την αίσθηση ότι διασύρθηκε το ελληνικό φιλότιμο. Και έτσι από αυτή την "τραυματική εμπειρία" βγήκαν όλοι χαμένοι (εκτός - φαντάζομαι - από εκείνους που διοργάνωσαν τις εκδηλώσεις, αλλά και τους τζαμπατζήδες που έκαναν με ...χορηγία της Πολιτείας υπερατλαντικό ταξίδι αναψυχής)...

Σε μια ενδεχόμενη νέα πρόκριση της Εθνικής σε Μουντιάλ τα πράγματα βέβαια θα είναι εντελώς διαφορετικά. Αν όχι από πλευράς Πολιτείας, αφού κανείς δεν αμφιβάλλει πως θα ναυλωθούν και πάλι τα τσάρτερ της χαράς (έχετε να φάτε βουβουζέλα στη μάπα, σε ΩΡΛ θα τρέχετε όλοι μόλις επιστρέψετε...) σίγουρα από πλευράς ποδοσφαιριστών. Γιατί παρόλο που και στη Νότια Αφρική υπάρχει ελληνική κοινότητα (αν και όχι πολυπληθής σαν αυτή της Αμερικής) τώρα όποιοι κι αν πάνε, όποιοι κι αν επιλεγούν από τον Ρεχάγκελ θα είναι ποδοσφαιριστές με πολλές ευρωπαϊκές παραστάσεις, έμπειροι και περισσότερο υποψιασμένοι απ' ό,τι ήταν οι διεθνείς που πήγαν στο USA '94. Που άθελά τους, είδαν το όνομά τους να διασύρεται μόνο και μόνο επειδή δεν είχαν το σθένος, όπως ο Μανωλάς, να αντισταθούν σ΄ αυτήν την φαρσοκωμωδία που παίχτηκε μπροστά στα μάτια τους με τους ίδιους πρωταγωνιστές και κομπάρσους ταυτόχρονα...

Αρκετά φλυάρησα όμως, ας μιλήσουν οι εικόνες... Εικόνες από την Εθνική ομάδα και ποδοσφαιριστές που φόρεσαν κατά καιρούς τη φανέλα με το εθνόσημο...

Ελλάδα - Ρωσία 1-0 (Μαχλάς) στο ΟΑΚΑ.
Σαμπάνιες για την πρόκριση της Εθνικής στο USA '94.

Πάνω: Mαραγκός, Καραταϊδης, Τσαλουχίδης, Μαχλάς.
Κάτω: Δημητριάδης, Αποστολάκης, Τσιαντάκης.

Από εκδήλωση προς τιμήν της Εθνικής
για την πρόκριση στο Μουντιάλ.
Από αριστερά: Σαραβάκος, Νιόμπλιας, Αλεξίου,
Μίμης Παπαϊωάννου, Τσιαντάκης, Μητρόπουλος,
Τσαλουχίδης, Λιάνης, Παναγούλιας, Καλλιτζάκης, Μήνου.

Από άλλη εκδήλωση: Aποστολάκης, Τσιαντάκης,
Μητρόπουλος, Δημητριάδης,
Παναγούλιας, Σαραβάκος, Τσαλουχίδης.

Η αλεπουδίτσα "Αθηνά",
μασκότ της Εθνικής ομάδας στο Μουντιάλ.

***

ΕΘΝΙΚΕΣ ...ΠΡΟΠΟΝΗΣΕΙΣ

Αποστολάκης, Τσιαντάκης, Τσαλουχίδης, Μανωλάς.

Στέλιος Μανωλάς - Κώστας Αντωνίου

Γιώργος Μίρτσος - Τάσος Μητρόπουλος.

Νίκος Μιχόπουλος.

Προπόνηση στα 3-5 Πηγάδια.

Μήνου, Μητρόπουλος, Χατζίδης, Καλλιτζάκης,
Τσιαντάκης, Καραταϊδης, Μαχλάς, Καραπιάλης, Κωστής.

***

ΕΘΝΙΚΕΣ ΑΝΑΧΩΡΗΣΕΙΣ

Σαραβάκος, Τσιαντάκης, Στέφανος Μπορμπόκης στο αεροδρόμιο.

Καραπιάλης, Τουρσουνίδης, Μητσιμπόνας, Καραγεωργίου.
Ο αδικοχαμένος Γιώργος Μητσιμπόνας,
σκοτώθηκε σε τροχαίο στις 13 Σεπτεμβρίου 1997 σε ηλικία 35 ετών.

Ντανιέλ Μπατίστα, Τσιάρτας, Αποστολάκης, Πολυχρονίου,
Τσαλουχίδης, Ζαγοράκης, Τουρσουνίδης
πανηγυρίζουν επιτυχία της Εθνικής.
Ο Μπατίστα έγραψε ιστορία
καθώς είναι ο πρώτος έγχρωμος παίκτης
που φόρεσε τη φανέλα με το εθνόσημο.

***

ΠΑΛΑΙΜΑΧΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ

Ο "Μεγαλέξανδρος" Γιώργος Κούδας
ο "στρατηγός", Μίμης Δομάζος,
και ο Σπύρος Λιβαθηνός
σε φιλικό παλαιμάχων το 1995

Ο σπουδαίος "Βάσια" Βασίλης Χατζηπαναγής
και ο μεγάλος Αχιλλέας Ασλανίδης.